با توجه به این نکته که مبنا تصمیم‌گیری در رابطه با ارزش بازار، ارزش معاملات خرد است میتوان بیان کرد در صورتی که ارزش معاملات خالص روزانه سهام شرکت‌ها بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیارد تومان باشد و این فرایند طی دو تا سه روز ادامه داشته باشد و در عین حال، سهام شرکت‌ها متعادل باشد و یا روند صعودی را تجربه کند، نقدینگی وارد بازار می‌شود.
پایان نامه بررسی رابطه بین حجم معاملات سهام و تغییر قیمت سهامدار بورس تهران
بررسی رابطه بین حجم معاملات سهام و تغییر قیمت سهام در شركت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران
برای رعایت حریم خصوصی اسامی استاد راهنما،استاد مشاور و نگارنده درج نمی شود
تکه هایی از متن به عنوان نمونه :
(ممکن است هنگام انتقال از فایل ورد به داخل سایت بعضی متون به هم بریزد یا بعضی نمادها و اشکال درج نشود ولی در فایل دانلودی همه چیز مرتب و کامل است)
متن کامل را می توانید دانلود نمائید
چون فقط تکه هایی از متن پایان نامه در این صفحه درج شده (به طور نمونه)
ولی در فایل دانلودی متن کامل پایان نامه
با فرمت ورد word که قابل ویرایش و کپی کردن می باشند
موجود است
هدف از اجرای تحقیق حاضر، بررسی رابطه بین حجم معاملات سهام و تغییر قیمت سهام در شركت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد. حجم مبادلات در واقع مسئله پایداری و صحت قیمت را مورد بررسی قرار می دهد و تحقیقاتی که حجم مبادلات را در کنار قیمت در نظر نمی گیرند در واقع مسأله ی صحت قیمت را مورد توجه قرار نمی دهند. بر این اساس پس از مرور ی جامع بر ادبیات موضوعی مربوط به حجم معاملات و قیمت سهام، آزمون های تعیین همبستگی بین متغیرهای تحقیق بر روی داده های مربوط به نمونه آماری تحقیق شامل 70 شرکت حاضر در سه صنعت پرمعامله ی بورس تهران انجام گردید. نتایج تحقیق نشان داده است که در ساختار معاملات بازار روابطی وجود دارد و تعداد دفعات معامله و تعداد سهام معامله شده و تغییر قیمت سهام روزانه با یکدیگر رابطه ی مثبت دارند. این ارتباط در فاصله ی زمانی یک روز نیز وجود دارد بنابراین تغییر قیمت سهام از تعداد سهام معامله شده و تعداد دفعات معامله شده ی روز قبل نیز نشأت می گیرد، ضمن اینکه تغییر قیمت سهام طی روزهای متوالی از یک روند صعودی یا نزولی تبعیت می کند.
یکی از ویژگی های مهم در کشورهای صنعتی توسعه یافته، وجود بازار پویای پول و سرمایه است. از سوی دیگر در هر سیستم اقتصادی گروهی با فعالیت بیشتر و صرفه جویی مناسب، پس اندازی برای آینده ایجاد می کنند، چگونگی استفاده از این پس اندازها می تواند برای جامعه آثار مثبت یا منفی به همراه داشته باشد. در صورتی که این پس اندازها با مکانیزم صحیح به بخش تولید هدایت شوند علاوه بر ایجاد بازده برای صاحبان سرمایه، می توانند به عنوان مهم ترین عامل تأمین سرمایه رابطه حجم معاملات و نقدشوندگی یک سهم برای راه اندازی طرح های اقتصادی جامعه نیز مفید باشند و در صورتی که به جریان های ناسالم اقتصادی راه پیدا کنند آثار نامناسبی برای جامعه خواهند داشت. یکی از مهم ترین ابزارهایی که توانایی جذب این نقدینگی ها را دارد بورس اوراق بهادار و مکانیزم عملیات خرید و رابطه حجم معاملات و نقدشوندگی یک سهم فروش سهام است که در این رابطه نقش مهمی دارد. زیرا صاحبان سرمایه می توانند با خرید سهام، سرمایه های خود را با بازده مورد انتظار به کار انداخته و از سوی دیگر در تأمین منابع مالی صنایع کشور نیز مشارکت داشته باشند.
1-1 مقدمه
ویژگی های بازار بورس اوراق بهادار باعث شده است که هم شرکت ها و هم سرمایه گذاران، بازار سرمایه را محل مناسبی برای جذب منابع مالی و سرمایه گذاری بدانند و به همین جهت است که امروزه در کشورهای توسعه یافته، بورس اوراق بهادار یکی از نهادهای اقتصادی جامعه است و عملیات آن به عنوان یکی از شاخص های مهمی است که بیانگر اوضاع اجتماعی- اقتصادی این کشورهاست و در این راستا مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. از سوی دیگر هرگونه تزلزل در بورس اوراق بهادار نیز می تواند به بحران های عظیم اقتصادی منجر شود. با گسترده شدن کمی و کیفی بازار سرمایه و افزایش تعداد فعالان بازار، لزوم افزایش مطالعات برای آگاهی دادن به قشر سرمایه گذار بیش از پیش مشهود می باشد(خسروآبادی،1384،ص77) 1 . لذا این مطالعه به منظور تشریح ساختار حاکم بر معاملات به بررسی ارتباط بین حجم معاملات و تغییرات قیمت در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته است.
در ادامه ی این فصل مطالبی در رابطه با اهمیت موضوع، بیان مسأله، مدل مفهومی تحقیق، اهداف، فرضیات، قلمرو، تعریف واژه ها و محدودیت های تحقیق آمده است.
2-1- تاریخچه مطالعاتی
تحقیق حاضر در بورس های ایالات متحده و سایر بورس های دنیا انجام گرفته است.یینگ در سال 1966 اولین بار رابطه مذکور را کشف کرد.کروچ و کلارک ، اپس و اپس ، مرگان و هم چنین در سال های اخیر وی چین و نیز گیرارد و عمران با تغییر دادن دامنه های موضوعی و زمانی تحقیق به نتایج مشابهی دست یافتند. در تمام تحقیقات انجام شده همبستگی مثبت و ضعیفی بین حجم معاملات (v) و قدر مطلق تغییر قیمت ملاحظه گردید. هم چنین محققینی نیز به بررسی رابطه بین v و پرداخته و رابطه های معنی داری را یافتند.
بررسی های انجام شده محقق حاکی است از آن است که در ایران نیز تنها تعداد معدودی تحقیق مشابه در این زمینه وجود دارد که در سال 1379 توسط مصطفی قائمی و در سال 1384 توسط مهدی زیوداری انجام و به این نتیجه رسیده اند که افزایش یا کاهش حجم مبادلات موجب افزایش در تغییر قیمت سهام می گردد.
یکی از شاخصه های مهم هر بازار، حجم مبادلاتی است که در آن صورت می پذیرد. در واقع زمانی بازار یک کالا در اقتصاد مهم است که سهم بزرگتری از آن اقتصاد را به خود اختصاص دهد. ولی بازار اوراق بهادار یک تفاوت اساسی با بازار کالاهای دیگر دارد. در بازار کالاهای دیگر قسمت عمده ای از خریداران کالا، مصرف کنندگانی هستند که کالا را به خاطر نیازشان خریداری می کنند. هر کالا برای خود یک کشش تقاضا دارد و مصرف کننده می بایست کالای مورد نظر خود (یا جانشین آن را) حتی با وجود افزایش قیمت خریداری و مصرف نماید. حال آنکه در بازار اوراق بهادار کسی نیاز اساسی به اوراق بهادار ندارد و در صورتی که قیمت یک نوع اوراق بهادار نامتعادل باشد خریداران کمتری پیدا می کند بنابراین قیمت در بازار اوراق بهادار یک عامل اساسی است (امید قائمی،1379،ص89) 1 . لذا شناسایی و اندازه گیری رابطه ی قیمت اوراق بهادار با سایر عوامل موثر بر آن تأثیر بسزایی در تصمیم گیری های آینده ی عوامل بازار خواهد داشت.
در تحقیقاتی که در زمینه ی بورس اوراق بهادار تهران انجام گرفته، بیشتر رابطه ی اطلاعات داخلی شرکت ها و وضعیت مالی آنها با قیمت سهام شرکت بررسی شده و کمتر به خود بازار به عنوان یک عامل تأثیرگذار بر قیمت سهام شرکت ها توجه شده است. واقعیت این است که در بسیاری از موارد تغییر قیمت سهام شرکت ها ناشی از تغییر وضعیت مالی آنها نیست بلکه ناشی از عوامل روانی و درونی بازار است. همچنین در غالب تحقیقات، تأثیر انتشار اطلاعات شرکت ها بررسی شده، حال آنکه در این تحقیق تأثیر انتشار اطلاعات بازار و استفاده ی معامله گران از آن مد نظر است و از این رو اساسی ترین اطلاعاتی که از سوی سازمان بورس راجع به وضعیت معاملات منتشر می شود مورد توجه قرار گرفته است. آمار معاملات سهام روزانه تقریباً در تمام روزنامه های کثیرالانتشار به چاپ رسیده و به اطلاع عموم می رسد. انتشار اطلاعات به این شکل به خودی خود این سوال را در ذهن استفاده کنندگان اطلاعات تداعی میکند که آمار معاملات سهام حاوی چه اطلاعاتی است و علت رابطه حجم معاملات و نقدشوندگی یک سهم تأکید سازمان بورس تهران و سایر بورس های جهان بر انتشار اطلاعات مزبور چیست؟
آیا افزایش و کاهش حجم معاملات یک سهم می تواند حکایت از وجود یکسری اطلاعاتی داشته باشد که قسمتی از معامله گران از آن مطلع نیستند؟ آیا معامله گران غیر مطلع بر اساس آمار معاملات و بدون بدست آوردن این اطلاعات اقدام به خرید سهام خواهند کرد یا خیر؟ تعداد دفعات معامله و تعداد سهام معامله شده نشانی از جاذبه ی سهام برای خریداران است و می تواند از یک سو حاکی از تعداد خریداران سهام یک شرکت و از سوی دیگر حاکی از تعداد فروشندگان سهام موردنظر باشد (قائمی ، 1379،ص125) 1 .
در همین راستا در تحقیق حاضر سعی گردید تا رابطه ی بین قیمت سهام و حجم مبادلات سهام بررسی شود. حجم مبادلات در واقع مسئله پایداری و صحت قیمت را مورد بررسی قرار می دهد و تحقیقاتی که حجم مبادلات را در کنار قیمت در نظر نمی گیرند در واقع مسأله ی صحت قیمت را مورد توجه قرار نمی دهند. بر این اساس میتوان گفت که فقط قیمت هایی صحیح هستند که در آن، کلیه افرادی که به پول خود نیاز دارند سهام خود را عرضه میکنند و به عبارت دیگر حجم مبادلات نرمال در آن قیمت معامله می شود. در این حالت تغییر قیمت کم است و قیمت سهام از پایداری نسبی برخوردار است. لذا حالتی که در آن مبادلات کمتر یا بیشتری از میزان مبادلات نرمال انجام پذیرد مستلزم عرضه و تقاضای بیشتری است که به نوبه ی خود موجب تغییر قیمت می گردد.
اعتقاد کلی اقتصاددانان این است که زمانی که عرضه و تقاضا کنندگان زیادی در بازار وجود دارند و حجم معاملات در بازار زیاد است، قیمت شفاف تر است و از سوی دیگر در قیمت های شفاف است که مبادلات زیادی انجام می گیرد. لیکن تغییر قیمت نیز مستلزم انجام معامله است یعنی هر چه تغییر قیمت بیشتری انجام بگیرد حتماً می بایست معاملات بیشتری نیز صورت بگیرد (همان منبع،ص113) 2 .
می دانیم که یکی از معیارهای اصلی در سرمایه گذاری کوتاه مدت، قابلیت نقد شوندگی سرمایه گذاری است. سهامی که در بازار خریداران زیادی دارند و پرمعامله هستند از قابلیت نقدشوندگی بیشتری برخوردارند (خاكپور،1387،ص59) 3 . بی تردید تعداد دفعات معامله ی هر سهم و تعداد سهام معامله شده یک سهم به عنوان دو جنبه ی مهم در بررسی حجم معاملات می تواند نشانی از قابلیت نقدشوندگی سهام باشد. تغییر قیمت سهام در بورس تهران با دادوستد انجام می گیرد. اگر معاملات به نحو جهت داری قیمت سهام یک شرکت را به سمت افزایش یا کاهش هدایت کند، قیمت سهام آن شرکت تغییر خواهد کرد، لیکن این پرسش مطرح است که برای انجام هر تغییر قیمت چه حجم معاملاتی باید انجام بگیرد؟ آیا فرایند تغییر قیمت از معاملات روز قبل نیز می تواند تأثیر بپذیرد یا خیر؟
تحقیقاتی که در زمینه شناسایی رابطه میان حجم مبادلات و تغییر قیمت وجود دارد عموماً براساس نمونه هایی از بازار کامل انجام گرفته، لیکن بورس اوراق بهادار تهران یک نمونه از بازارهای نوظهوری است که با بازارهای کامل مانند بورس سهام نیویورک تفاوت های عمده ای دارد. از جمله این تفاوت ها وجود موانع معاملاتی مانند حجم مبنا، حد نوسان قیمت و توقف نماد معاملاتی شرکت ها به مدت نامشخص است که معاملات بورس تهران را تحت تأثیر قرار می دهد و این بازار را از یک بازار کامل دور می سازد. در حال حاضر در بورس تهران، معاملات متعددی با بهره گرفتن از اطلاعات نامتقارن انجام می شود و دستکاری قیمت امری جدی به نظر می رسد. به علاوه ساختار درونی این بازار، ترکیب سرمایه گذاران و رفتار سرمایه گذاری آنان بطور کاملاً محسوس نسبت به آن چه که در بازارهای کامل می باشد، تفاوت می کند (شعبان پور،1387،ص158) 1 . در چنین شرایطی این امکان وجود داشته که نتایجی که ما از انجام این تحقیقات این چنینی به آن رسیده ایم متفاوت از نتایج کسب شده این تحقیق در بازارهای کامل و حتی بازارهای نوظهوری که این تحقیق در آن ها انجام شده – مانند بورس سهام چین- باشد.
توجه به تحقیقات متعددی که در زمینه رابطه حجم معاملات و تغییر قیمت در بازار های کامل و بازارهای نوظهور در سایر کشورها انجام شده است و هم چنین اهمیت توجه بیشتر رابطه حجم معاملات و نقدشوندگی یک سهم به ساختار خرد بورس اوراق بهادار تهران و تعداد محدود تحقیقات انجام شده در داخل کشور در این زمینه، محقق را بر آن داشت تا در تحقیق حاضر به بررسی رابطه بین حجم معاملات سهام و عوامل تشکیل دهنده ی آن با قیمت سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران پرداخته و به سوالات ذیل پاسخ دهد:
ارزش معاملات خرد بورس چیست؟
یک سرمایه‌گذار حرفه‌ای برای خرید یک سهم و انجام معاملات در بازار سهام، باید به ارزش معاملات خرد انجام شده و حجم نقدینگی وارد شده به بازار در آن روز توجه کند. زیرا در طی یک روز کاری، سهام شرکت‌ها در قیمت و حجم‌های گوناگون معامله می‌شود و مجموع این اطلاعات به سرمایه‌گذار در رابطه با خرید یا فروش سهام مورد نظر کمک میکند.
به مثال زیر توجه کنید
آقای غفاری در روز یکشنبه، ۱۰۰۰ سهم را به قیمت هر سهم ۵۰۰ تومان خریداری میکند؛ ارزش معاملات آقای غفاری در روز یکشنبه، ۵۰۰ هزار تومان است.
اگر خانم رحیمی در همان روز، ۲۰۰۰ سهم با قیمت هر سهم ۴۰۰ تومان خریداری کند؛ ارزش معاملات او در آن روز ۸۰۰ هزار تومان است. اگر به همین ترتیب ارزش کلیه معاملاتی که در طول یک روز انجام می‌شود را با هم جمع کنیم، ارزش معامله آن سهم در طی آن روز کاری به دست می‌آید.
ارزش معاملات به چه معناست؟
به مجموع ارزش کل معاملات انجام شده بر روی سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس، ارزش معاملات می‌گویند. در واقع با توجه به این نکته که ارزش معاملات نشان‌دهنده‌ی حجم نقدینگی در بازار است، بررسی آن به ما کمک میکند تا زمان مناسب برای خرید و فروش سهام را تشخیص دهیم. به این صورت که، افزایش ارزش کل معاملات بازار نشان از ورود نقدینگی و روند مثبت آن بازار دارد و کاهش ارزش معاملات بازار نیز حکایت از زمان نامناسب جهت سرمایه‌گذاری دارد.
ارزش معاملات کل از ضرب تعداد کل معاملات در حجم معاملات کل بدست می آید و برای مشاهده رقم دقیق آن میتوان از سایت بورس اوراق بهادار به نشانی tsetmc.com استفاده کرد.
در نظر داشته باشید که معاملات در بازار اوراق بهادار به ۳ دسته معاملات خرد، معاملات عمده و معاملات بلوکی تقسیم می‌شود.
ارزش معاملات خرد بورس
اگر معاملات بلوکی را از ارزش کل معاملات روزانه کم کنیم، به ارزش معاملات خرد دست می‌یابیم.
در زیر، ارزش معاملات پلیمر آریا ساسول در طی یک روز معاملات را مشاهده می‌کنید:
با توجه به این نکته که مبنا تصمیم‌گیری در رابطه با ارزش بازار، ارزش معاملات خرد است میتوان بیان کرد در صورتی که ارزش معاملات خالص روزانه سهام شرکت‌ها بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیارد تومان باشد و این فرایند طی دو تا سه روز ادامه داشته باشد و در عین حال، سهام شرکت‌ها متعادل باشد و یا روند صعودی را تجربه کند، نقدینگی وارد بازار می‌شود.
بنابراین در نظر گرفتن ارزش معاملات و بازار باید به عنوان یکی از معیارهای مورد بررسی هر سرمایه‌گذاری به صورت روزانه به حساب بیاید.
ارزش معاملات خرد بورس چیست؟
یک سرمایه‌گذار حرفه‌ای برای خرید یک سهم و انجام معاملات در بازار سهام، باید به ارزش معاملات خرد انجام شده و حجم نقدینگی وارد شده به بازار در آن روز توجه کند. زیرا در طی یک روز کاری، سهام شرکت‌ها در قیمت و حجم‌های گوناگون معامله می‌شود و مجموع این اطلاعات به سرمایه‌گذار در رابطه با خرید یا فروش سهام مورد نظر کمک میکند.
به مثال زیر توجه کنید
آقای غفاری در روز یکشنبه، ۱۰۰۰ سهم را به قیمت هر سهم ۵۰۰ تومان خریداری میکند؛ ارزش معاملات آقای غفاری در روز یکشنبه، ۵۰۰ هزار تومان است.
اگر خانم رحیمی در همان روز، ۲۰۰۰ سهم با قیمت هر سهم ۴۰۰ تومان خریداری کند؛ ارزش معاملات او در آن روز ۸۰۰ هزار تومان است. اگر به همین ترتیب ارزش کلیه معاملاتی که در طول یک روز انجام می‌شود را با هم جمع کنیم، ارزش معامله آن سهم در طی آن روز کاری به دست می‌آید.
ارزش معاملات به چه معناست؟
به مجموع ارزش کل معاملات انجام شده بر روی سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس، ارزش معاملات می‌گویند. در واقع با توجه به این نکته که ارزش معاملات نشان‌دهنده‌ی حجم نقدینگی در بازار است، بررسی آن به ما کمک میکند تا زمان مناسب برای خرید و فروش سهام را تشخیص دهیم. به این صورت که، افزایش ارزش کل معاملات بازار نشان از ورود نقدینگی و روند مثبت آن بازار دارد و کاهش ارزش معاملات بازار نیز حکایت از زمان نامناسب جهت سرمایه‌گذاری دارد.
ارزش معاملات کل از ضرب تعداد کل معاملات در حجم معاملات کل بدست می آید و برای مشاهده رقم دقیق آن میتوان از سایت بورس اوراق بهادار به نشانی tsetmc.com استفاده کرد.
در نظر داشته باشید که معاملات در بازار اوراق بهادار به ۳ دسته معاملات خرد، معاملات عمده و معاملات بلوکی تقسیم می‌شود.
ارزش معاملات خرد بورس
اگر معاملات بلوکی را از ارزش کل معاملات روزانه کم کنیم، به ارزش معاملات خرد دست می‌یابیم.
در زیر، ارزش معاملات پلیمر آریا ساسول در طی یک روز معاملات را مشاهده می‌کنید:
با توجه به این نکته که مبنا تصمیم‌گیری در رابطه با ارزش بازار، ارزش معاملات خرد است میتوان بیان کرد در صورتی که ارزش معاملات خالص روزانه سهام شرکت‌ها بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ میلیارد تومان باشد و این فرایند طی دو تا سه روز ادامه داشته باشد و در عین حال، سهام شرکت‌ها متعادل باشد و یا روند صعودی را تجربه کند، نقدینگی وارد بازار می‌شود.
بنابراین در نظر گرفتن ارزش معاملات و بازار باید به عنوان یکی از معیارهای مورد بررسی هر سرمایه‌گذاری به صورت روزانه به حساب بیاید.
حجم معاملات؛ معیاری برای قدرت روند قیمت‌ها در بورس
معامله‌گران و سرمایه‌گذاران به شاخص کل توجه ویژه‌ای دارند و تغییرات آن را مد نظر قرار می‌دهند. ولی این تنها نکته‌ای نیست که باید مورد توجه فعالان بازار سرمایه قرار گیرد. در کنار عواملی مانند شاخص‌ها و قیمت سهام، حجم معاملات نیز عامل مهمی است که باید در تحلیل روند سهام در بورس به آن توجه کرد. به همین دلیل است که افراد بسیاری هر روز نمودار حجم معاملات را بررسی می کنند. حجم معاملات در واقع نشانگر قدرت یک روند است و بررسی آن از این جهت اهمیت دارد. در ادامه این مطلب توضیح می‌دهیم که حجم معاملات نشانگر چیست و چگونه بر وضعیت سهام تاثیر می‌گذارد.
حجم معاملات در بازار بورس چیست؟
هر روز در بازار رابطه حجم معاملات و نقدشوندگی یک سهم بورس معاملات زیادی در نمادهای مختلفی انجام می‌شود. این میزان معاملات دستخوش تغییراتی می‌شود که در روند سهام اثرگذار است. این تغییر می‌تواند در قالب اثرات مثبت و یا منفی در سهام بروز کند. تعداد این معاملات در بورس در قالب مفهومی به نام حجم معاملات شناخته می‌شود. حجم معاملات در بورس را میتوان در بازه‌های زمانی متفاوت (روزانه، هفتگی، ماهانه) مورد بررسی قرار داد. این آمار همچنین می‌تواند به طور جداگانه در تحلیل شاخص بورس، یک سهم خاص و یا شاخص صنعت بررسی شود. حجم معاملات هر سهم را میتوان در صفحه مربوط به هر نماد در سایت tsetmc.com مشاهده کرد.
توجه به این نکته ضروری است که این حجم، باید در راستای تایید روند معاملات باشد. اگر بخواهیم این جمله را ساده‌تر بیان کنیم، می‌توانیم بگوییم که هنگامی که حجمی سنگین را مشاهده می‌کنیم، این امر نشان از وجود میل به خرید یا فروش دارد. در واقع این مسئله به صورت موازی با روند سهم رخ می‌دهد. اگر سهمی درگیر روند نزولی باشد، حجم معاملات سنگین در روزهای منفی بازار، حاکی از ادامه روند نزولی خواهد بود. در سمت مقابل نیز برای استمرار روند صعودی یک سهم، به افزایش این حجم در روزهای مثبت بازار نیاز داریم. این امر بیانگر ارتباط میان میزان معاملات بازار و قدرت روند سهم است.
اندیکاتور حجم معاملات چیست؟
گفتیم که روند معاملات، متاثر از میزان حجم آن است. دو سهم A و B را با روند صعودی در نظر بگیرید. همچنین فرض کنید که سهم A میزان معاملات بیشتری در قیاس با سهم B دارد. نکته‌ای که از این مطلب میتوان دریافت، برتری سهم A بر سهم B است.
افرادی که طبق تحلیل تکنیکال اقدام به سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی میکنند، از اندیکاتورهای مختلفی استفاده میکنند. یکی از مهمترین و معروف‌ترین اندیکاتورهایی که در تحلیل تکنیکال سهام در بورس نیز استفاده می‌شود، اندیکاتور حجم معاملات است. این اندیکاتور را در نمودارها میتوان به شکل میله‌های قرمز و سبز رنگ مشاهده کرد. در این اندیکاتور، افزایش حجم با رنگ سبز و کاهش آن با رنگ قرمز نمایش داده می‌شود. برای آشنایی بیشتر با اندیکاتورها، توصیه می‌کنیم که مقاله «اندیکاتور چیست» را مطالعه کنید.
در بخش قبل، از رابطه مستقیم میان میزان معاملات و روند حرکتی سهم در بازار بورس صحبت کردیم. زمانی که قیمت سهم بالا می‌رود، باید در پی آن افزایش حجم داشته باشیم. مشابه این مطلب در افت قیمت نیز صادق است. اما هنگامی که این رابطه منطقی میان حجم و قیمت از بین می‌رود، این امر را باید به عنوان اختلال در روند سهم تلقی کرد. اصطلاحی که برای این وضعیت به کار برده می‌شود، واگرایی نام دارد.
بیشتر بخوانید
حجم معاملات کاربردهای دیگری نیز در تحلیل تکنیکال بازار بورس دارد. یکی از این کارکردها، تثبیت الگوهای بازگشتی یا الگوهای ادامه دهنده است که در این روش تحلیلی وجود دارد. الگوهایی مانند الگوی دوقلوی کف یا سقف، مثلث، سر و شانه، کانال و یا پرچم بر مبنای این مفهوم تایید می‌شوند. در صورتی که افزایش حجم در قسمت‌های حساس این الگوها مشاهده شود ولی این افزایش در راستای تایید این الگوها نباشد، آن‌گاه کیفیت این الگوها زیر سوال خواهد رفت و قطعا نمی‌توان بر آنها تکیه کرد.
جمع‌بندی
یکی از مهمترین فاکتورهایی که در بررسی روندها در بازارهای مالی مورد بررسی قرار می‌گیرد، حجم معاملات است. حجم معاملات بیانگر تعداد معاملات است که در بازه‌های مختلف زمانی یا در هر صنعت، بازار یا سهم صورت گرفته است. میزان این عدد در واقع بیانگر قدرت یا سستی یک روند است. از همین رو، از اندیکاتور حجم معاملات در تحلیل تکنیکال بورس یا بازارهای دیگر استفاده فراوانی می‌شود.
فارغ از اینکه روند سهم مثبت است یا منفی، بالا بودن میزان حجم معاملات در آن نکته‌ای مثبت است و به معنای قدرت نقدشوندگی بالای سهام است. قدرت نقدشوندگی به این دلیل حائز اهمیت است که به سهامداران این اطمینان را می‌دهد که در هر روندی (چه مثبت و چه منفی)، امکان خرید و فروش سهم به میزان مناسبی وجود خواهد داشت.
۱۰راهکار افزایش نقدشوندگی بازار سهام
گروه بورس - مهرنوش سلوکی: بورس تهران روزهای زیادی است که به واسطه رکود حاکم بر معاملات با نقدشوندگی پایین سهام مواجه است، به‌طوری‌که عمق کم بازار سرمایه از یکسو و کاهش نقدینگی در بسیاری از صنایع در یک سال گذشته از سوی دیگر باعث شده تا به میزان زیادی از جذابیت این بازار کاسته شود. عمده تعاریفی که از نقدشوندگی سهام صورت می‌گیرد پیرامون سهولت در خرید و فروش سهم در بازار سهام است، با این حال بر اساس تعاریف علوم مالی کاهش ریسک معاملاتی برای سهام بدون آنکه قیمت سهم چندان تغییرات شدیدی را تجربه کند به منزله نقدشوندگی محسوب می‌شود.
گروه بورس - مهرنوش سلوکی: بورس تهران روزهای زیادی است که به واسطه رکود حاکم بر معاملات با نقدشوندگی پایین سهام مواجه است، به‌طوری‌که عمق کم بازار سرمایه از یکسو و کاهش نقدینگی در بسیاری از صنایع در یک سال گذشته از سوی دیگر باعث شده تا به میزان زیادی از جذابیت این بازار کاسته شود. عمده تعاریفی که از نقدشوندگی سهام صورت می‌گیرد پیرامون سهولت در خرید و فروش سهم در بازار سهام است، با این حال بر اساس تعاریف علوم مالی کاهش ریسک معاملاتی برای سهام بدون آنکه قیمت سهم چندان تغییرات شدیدی را تجربه کند به منزله نقدشوندگی محسوب می‌شود. بسیاری از کارشناسان بر این باورند که نقدشوندگی می‌تواند دو تاثیر کلان و خرد در بازار داشته باشد. از دیدگاه کلان، وجود بازارهای سرمایه با نقدشوندگی بالا برای تخصیص کارآمد سرمایه‌ها ضروری است و تاثیر بسزایی بر ثبات سیستم‌های مالی دارد، زیرا این بازارها بهتر می‌توانند شوک‌های سیستماتیک را جذب کرده و از سرایت آن به دیگر اجزای سیستم مالی بکاهند. اما از دیدگاه خرد، ویژگی اصلی بازارهای با نقدشوندگی بالا، کم بودن فاصله بین قیمت‌های پیشنهادی خرید و فروش است. به این معنا که معاملات مقرون به صرفه اجرا شوند. با این حال برآورد می‌شود با افزایش نقدشوندگی، هزینه سرمایه‌گذاران از طریق کاهش دامنه نوسان و هزینههای معاملاتی، کاهش یابد و همچنین هزینه سرمایه ناشران نیز کاهش پیدا کند.
بررسی‌های «دنیای اقتصاد» بیانگر این است که نقدشوندگی به عمق (تاثیر معاملات با حجم زیاد بر قیمت)، عرض (فاصله بین قیمت‌های پیشنهادی خرید و فروش)، انعطاف‌پذیری (مدت زمان به تعادل رسیدن بازار پس از نوسان شدید قیمت) و همچنین زمان (سرعت انجام معاملات) در بازار بستگی دارد. این معیارها، معیارهای سنتی نقدشوندگی بازار هستند. همچنین نقدشوندگی به بسیاری از اصول اقتصاد کلان و اصول بازار شامل سیاست‌های مالی کشور، رویکرد حاکم بر نرخ ارز و نیز محیط نظارتی نیز بستگی دارد.
تحلیلگران نقدشوندگی را به‌عنوان موردی از توان رقابتی سهام در بازار می‌دانند و معتقدند در کنار اختلاف قیمتی بین سهام، درصد روزهای معاملاتی در یک دوره مالی مثلا یک سال نیز تعیین‌کننده نقدشوندگی سهام در بازار است. در همین رابطه «دنیای اقتصاد» در گفت‌وگویی با ولی نادی قمی، مدیر عامل تامین سرمایه نوین به بررسی راهکارهای افزایش نقدشوندگی بازار سرمایه پرداخته است. نادی در این گفت‌وگو ۱۰ عامل را به‌عنوان راهکارهای افزایش
نقد شوندگی بازار سرمایه بیان کرد و گفت تنوع ابزارهای مالی، حضور سرمایه‌گذاران بین‌المللی و افزایش شفافیت عملکرد شرکت‌های بورسی از راهکارهایی است که می‌تواند در بلند مدت تاثیر بسزایی در نقدشوندگی بازار داشته باشد.
وی درخصوص معضلات بازار سرمایه در سال‌های اخیر بیان کرد: نظریه پردازان اقتصادی بر این باورند که یکی از زیربناهای توسعه اقتصادی و صنعتی شدن کشور، توسعه سیستم‌های مالی است که وظیفه تجهیز و تخصیص بهینه وجوه را به عهده دارد. به اعتقاد آنها، افزایش کیفیت ارائه خدمات مالی چه از طریق نظام بازار پول و چه از طریق نظام بازار سرمایه موجب رشد اقتصادی کشور می‌شود. نظام مالی کشورمان اگرچه بانک پایه است اما طی سال‌های اخیر تلاش‌های جدی در جهت توسعه بازار سرمایه انجام شده است. بازاری که از مشکلات عمده نظیر ضعف تحلیل، عدم حضور نهادهای مالی توانگر و سرمایه‌گذاران بین‌المللی، عدم تنوع ابزارهای مالی، کارآیی ضعیف، ضریب نفوذ پایین در بین خانوارها، مشارکت ضعیف در تامین مالی شرکت‌ها و پروژه‌ها، بالا بودن هزینه معاملات و عمق پایین (دشواری نقدشوندگی) رنج می‌برد. وی همچنین درخصوص تعاریف نقدشوندگی در بازار سرمایه بیان کرد: یکی از مهمترین کارکردهای بازار اوراق بهادار تامین نقدشوندگی است. نقدشوندگی به معنای توانایی بازار در جذب معاملات بزرگ بدون ایجاد نوسان شدید در قیمت است که از طریق فراوانی معاملات، حجم معاملات، ارزش سهام معامله شده و تفاوت قیمت پیشنهادی در عرضه و تقاضا سنجیده می‌شود. این کارشناس ارشد بازار سرمایه در ادامه افزود: در یک بازار نقدشونده معاملات با کمترین وقفه زمانی انجام می‌شود. بازاری
توسعه یافته تلقی می‌شود که نقدشونده بوده و قیمت‌های واقعی و منصفانه دارایی‌های مالی را منعکس میکند. بازار سهام ایران بازاری است نوپا که مجموعه عوامل افزایش نقدشوندگی در آن کمتر دیده می‌شود.
نادی همچنین در ادامه عوامل افزایش نقدشوندگی بازار را این چنین بیان کرد و گفت: افشای شفاف و کامل اطلاعات توسط شرکت‌ها از مواردی است که در سال‌های اخیر توجه چندانی به آن نشده است. توجه به این موضوع می‌تواند در کنار گزارش‌های تحلیلی منسجم اطمینان فعالان بازار را نسبت به وجود تقارن اطلاعاتی بالا برده و در نهایت نقدشوندگی بازار را افزایش دهد.
وی دومین راهکار درخصوص ارتقای نقدشوندگی را برقراری نظام حاکمیت شرکتی قوی بیان کرد و افزود: نظام حاکمیت شرکتی می‌تواند شرایط افزایش کیفیت سود، ارائه اطلاعات شفاف، کارآیی بازار و در نهایت افزایش عمق بازار را فراهم آورد.
استقرار نظام حقوقی کارآ دیگر عاملی بود که نادی از آن نام برد و افزود: اجرای قوانین مناسب برای حمایت از سرمایه‌گذاران خارجی و مالکیت خصوصی می‌تواند تسهیل معاملات مالی و اجرای قراردادها و کاهش هزینههای نظارت بر اجرای قراردادها را در بر داشته باشد. همچنین تنوع ابزارهای مالی در بازار سرمایه باعث جذب سلایق سرمایه‌گذاران مختلف از حیث ریسک و بازده از طریق تنوع ابزارهای مالی می‌شود که این موضوع می‌تواند در بلندمدت موجب افزایش حضور سرمایه‌گذاران خرد و کلان در بازار شود.
نادی همچنین حضور سرمایه‌گذاران بین‌المللی را در بازار بسیار مفید دانست و در توضیح آن بیان کرد: حضور سرمایه‌گذاران بین‌المللی در بازار سهام کشور علاوه بر انتقال تجارب و تکنولوژی‌های به روز سرمایه‌گذاری، شرایط افزایش نقدشوندگی بازار را فراهم می‌آورد. برای حضور سرمایه‌گذاران خارجی علاوه بر قوانین حمایت‌کننده، حداقل باید صورت‌های مالی شفاف که بر مبنای استانداردهای بین‌المللی تهیه و حسابرسی می‌شود، ارائه شود وی همچنین توسعه فناوری‌های معاملاتی را در بازار سرمایه لازم دانست و گفت: رشد معاملات آنلاین (برخط) مستلزم توسعه فناوری‌های معاملاتی است که توان پاسخگویی به نیاز کاربران و افزایش حجم و فراوانی معاملات را داشته باشد. افزایش میزان سهام شناور آزاد در بورس از دیگر مواردی است که این کارشناس بازار سرمایه به آن اشاره کرد و گفت: به منظور معامله روان سهام و افزایش میزان معاملات وجود میزان مشخصی از سهام شناور آزاد لازم است. در حال حاضر میزان سهام شناور شرکت‌های بورسی و فرابورسی در سطح قابل قبولی قرار ندارد و همین امر معضلات معاملات در این بازار را افزایش داده است.
نادی همچنین سه عامل دیگر را موثر بر افزایش نقدشوندگی بازار سرمایه دانست و گفت: کاهش هزینههای معاملات، افزایش ساعات معاملات در بازار و توسعه بازارگردانی سهام از عواملی است که در بلندمدت می‌تواند تاثیر بسزایی در بازار داشته باشد.
وی در توضیح این عوامل گفت: در حال حاضر شرکت‌های بورسی و فرابورسی از بابت درج شان در تابلوهای این دو بازار حق درج پایینی می‌پردازند. در عوض سرمایه‌گذاران از بابت معاملات سهام هزینه بالایی می‌پردازند. این موضوع میزان فراوانی معاملات و به تبع آن نقدشوندگی بازار را کاهش می‌دهد. همچنین افزایش ساعت معاملاتی ضمن تسهیل شرایط حضور سرمایه‌گذاران خارجی، به سایر سرمایه‌گذاران فرصت بیشتری برای تحلیل بازار خواهد داد و موجب افزایش حجم معاملات در بازار سهام می‌شود. وی در پایان بیان کرد: تقویت نقدشوندگی اوراق بهادار و حفظ ثبات بازار سهام از طریق توسعه فعالیت‌های بازارگردانی امکان پذیر نیز می‌تواند تاثیر بسزایی در بازار داشته باشد و به نقدشوندگی بازار سرمایه کمک کند.
دیدگاه شما