واگرایی صعودی و نزولی RSI

می‌توان از اندیکاتور RSI برای تشخیص روند بازار استفاده کرد

اندیکاتور RSI چیست؟

اندیکاتور RSI یا شاخص قدرت نسبی (Relative Strength Index یا RSI) یک اندیکاتور مومنتومی است که در تحلیل تکنیکال به کار می رود و تغییرات اخیر قیمت را برای ارزیابی شرایط اشباع خرید (Overbought) و یا اشباع فروش (Oversold) در قیمت سهام یا سایر دارایی‌ها اندازه‌گیری می‌کند. RSI به شکل یک اوسیلاتور (Oscillator) نمایش داده می‌شود (یک خط روند در میان دو محدوده حد بالا و پایین) که می‌تواند بین مقادیر ۰ تا ۱۰۰ نوسان کند. این اندیکاتور ابتدا توسط ولز وایدلر (J. Welles Wilder) و در کتاب وی با عنوان «مفاهیم جدید در سیستم‌های معاملات تکنیکال (New Concepts in Technical Trading Systems)» مطرح شد.

تفسیر و استفاده از RSI به طور سنتی این گونه است که اگر شاخص بالاتر از عدد ۷۰ را نشان دهد، قیمت در منطقه اشباع خرید یا بیش از حد ارزشگذاری قرار دارد و در نتیجه ممکن است یک اصلاح قیمت یا پولبک (pullback) داشته باشد. هنگامی که RSI پایین‌تر از عدد ۳۰ را نشان دهد، به این معنی است که در منطقه اشباع فروش قرار دارد و انتظار افزایش قیمت را خواهیم داشت.

فرمول RSI

محاسبه RSI از دو بخش تشکیل شده است که اولین بخش آن فرمول زیر است:

در این فرمول، میانگین سود و میانگین ضرر، درصد میانگین سود یا ضرری است که در دوره مورد محاسبه اتفاق افتاده است. در این فرمول برای میانگین ضرر از مقادیر مثبت استفاده شده است.

به صورت استاندارد در محاسبه RSI از ۱۴ دوره استفاده می‌شود. به عنوان مثال تصور کنید بازار در ۱۴ دوره گذشته، به طور میانگین ۷ روز سود ۱% و هفت روز دیگر با ضرری حدود ۰.۸% بسته شده است. محاسبه برای RSI اولیه به این صورت است:

با فرض این که بخواهیم RSI را برای ۱۴ دوره محاسبه کنیم، قسمت دوم محاسبه به صورت زیر است. این مرحله نتایج را هموارتر می‌کند: (عدد به دست آمده از بخش دوم فرمول RSI، عدد نهایی اندیکاتور RSI است که در نمودار می‌بینید).

محاسبه RSI

با استفاده از فرمول‌های بالا می‌توان RSI را محاسبه کرد. اندیکاتور RSI در زیر نمودار قیمتی دارایی قرار می‌گیرد.

اگر تعداد و اندازه کندل‌های صعودی بیشتر باشد، RSI نیز افزایش می‌یابد و اگر تعداد و اندازه کندل‌های نزولی بیشتر باشد، RSI نیز افت می‌کند. قسمت دوم فرمول برای هموار کردن نتایج به کار می‌رود تا RSI تنها در یک بازار کاملا صعودی یا کاملا نزولی به ۰ یا ۱۰۰ نزدیک شود.

همانطور که در نمودار بالا مشاهده می‌کنید، شاخص RSI می‌تواند مدت زمان طولانی در منطقه اشباع خرید باقی بماند در حالیکه روند سهام صعودی است. به طریق مشابه ممکن است در روند نزولی سهام، این اندیکاتور برای مدت طولانی در منطقه اشباع فروش باقی بماند. این موضوع اغلب برای تحلیلگران تازه‌کار گیج کننده است، اما اگر یاد بگیرید چطور در بازار رونددار از این اندیکاتور استفاده کنید این مسئله برایتان روشن خواهد شد.

RSI به ما چه می‌گوید؟

روند اصلی سهام یا هر دارایی دیگر، کلید اصلی برای اطمینان از درک صحیح اندیکاتور است. به عنوان مثال، تحلیل‌گر تکنیکال مشهور بازار سرمایه، کنستانس براون (Constance Brown)، این عقیده را داشت که شرایط اشباع فروش در نمودار RSI هنگامی که روند صعودی باشد، احتمالا در عددی بالاتر از ۳۰% و شرایط اشباع خرید در روند نزولی در سطحی پایین‌تر از ۷۰% اتفاق می‌افتدند.

همانطور که در نمودار زیر مشاهده می‌کنید، طی یک روند نزولی، RSI به جای رسیدن به سطح ۷۰% به سطح ۵۰% رسیده است. سرمایه‌گذاران از این موضوع می‌توانند به عنوان علامتی برای شرایط نزولی روند استفاده کنند. بسیاری از سرمایه‌گذاران در صورت وجود روند قوی، برای شناسایی بهتر شرایط اشباع خرید یا اشباع فروش، از یک خط روند (Trendline) افقی استفاده می‌کنند که بین محدوده ۳۰% و ۷۰% رسم می‌شود. با این حال هنگامی که قیمت سهام یا دارایی در یک کانال افقی بلند مدت قرار دارد تغییر سطوح اشباع خرید و فروش ضرورتی ندارد.

یک مفهوم مرتبط برای استفاده از سطوح اشباع خرید و فروش متناسب با روند، تمرکز بر سیگنال‌های معاملاتی و تکنیک‌های منطبق با روند است. به عبارت دیگر، استفاده از سیگنال‌های صعودی در زمانی که قیمت در یک روند صعودی است و سیگنال‌های نزولی هنگامی که روند قیمت نزولی است، باعث جلوگیری از ایجاد سیگنال‌های اشتباه توسط RSI می‌شود.

نمونه‌ای از واگرایی RSI

واگرایی صعودی (Bullish Divergence) زمانی اتفاق می‌افتد که RSI در منطقه اشباع فروش بوده و کفی را ایجاد کند که بالاتر از کف قبلی باشد، از طرفی قیمت نیز کفی را ایجاد کند که پایین‌تر از کف قیمتی قبلی باشد. در این صورت، قیمت می‌تواند یک مومنتوم (حرکت) صعودی قوی ایجاد کند. اگر قیمت بتواند محدوده اشباع فروش را به سمت بالا بشکند برای مدتی طولانی روندی صعودی را در پیش خواهد گرفت.

واگرایی نزولی (Bearish Divergence) زمانی اتفاق می‌افتد که RSI سقفی پایین‌تر از سقف قبلی ایجاد کند در حالی که قیمت در همان زمان سقفی بالاتر از سقف قبلی ایجاد کرده است. این اتفاق نیز سیگنال حرکت نزولی صادر می‌کند.

همانطور که در نمودار زیر مشاهده می‌کنید هنگامی که RSI یک کف، بالاتر از کف قبلی و قیمت کفی پایین‌تر از کف قبلی تشکیل می‌دهد، یک واگرایی صعودی ایجاد می‌شود. این سیگنال، سیگنال معتبری بوده، اما واگرایی‌ها هنگامی که سهام در یک روند طولانی مدت و با ثبات باشند، نادر هستند. انعطاف‌پذیری در مشخص کردن نقاط اشباع خرید یا اشباع فروش به شناسایی سیگنال‌های بالقوه کمک بیشتری می‌کند.

نمونه‌ای از شکست سوئینگ با استفاده از RSI

یک تکنیک معاملاتی دیگر نیز با استفاده از مشخص کردن نقاط اشباع خرید و فروش در RSI استفاده می‌شود. این سیگنال به عنوان شکست سوئینگ (Swing Rejection) شناخته می‌شود و از چهار مرحله تشکیل شده است. مثال زیر در مورد شکست سوئینگ صعودی (Bullish Swing Recetion) است:

۱- RSI در منطقه اشباع فروش قرار گیرد.

۲- RSI از سطح ۳۰ درصد به سمت بالا حرکت کند.

۳- RSI دوباره کاهش پیدا کند اما به منطقه اشباع فروش وارد نشود.

۴- RSI سقف قبلی خود را بشکند.

همانطور که در نمودار زیر می‌بینید. اندیکاتور RSI وارد اشباع فروش شده است، سطح ۳۰ درصد را شکسته و دوباره به آن بازگشته است. سپس دوباره به بالا رفته و سقف قبلی را شکسته است. استفاده از RSI در این روش بسیار شبیه ترسیم خطوط روند روی نمودار قیمت است.

اما از همین روش می‌توان سیگنال نزولی گرفت. مثال زیر در مورد شکست سوئینگ نزولی (Bearish Swing Rejection) است:

۱- RSI در منطقه اشباع خرید قرار گیرد.

۲- RSI از سطح ۷۰ درصد به سمت پایین حرکت کند.

۳- RSI دوباره افزایش پیدا کند اما به منطقه اشباع خرید وارد نشود.

۴- RSI کف قبلی خود را بشکند.

نمودار زیر نمونه‌ای از سیگنال رد کردن نوسان نزولی را نشان می‌دهد. مانند اکثر تکنیک‌های معاملاتی، این سیگنال نیز هنگامی که مطابق با روند دراز مدت غالب باشد، قابل اطمینان‌تر خواهد بود. احتمال کمتری وجود دارد که سیگنال‌های نزولی در روند نزولی، سیگنال اشتباهی باشند.

تفاوت میان MACD و RSI

اندیکاتور MACD (MACD یا Moving Average Convergence Divergence) یکی دیگر از اندیکاتورهای دنبال کننده روند است که رابطه بین دو میانگین متحرک (Moving Average) قیمت را نشان می‌دهد. MACD با کسر میانگین متحرک نمایی (Exponential Moving Average یا EMA) ۲۶ دوره از میانگین متحرک نمایی ۱۲ دوره محاسبه می‌شود. نتیجه این محاسبه به دست آمدن خط MACD است.

سپس یک میانگین متحرک نمایی ۹ روزه که به نام “خط سیگنال” MACD شناخته می‌شود در بالای آن رسم می‌شود که به عنوان ارائه دهنده سیگنال‌های خرید و فروش عمل می‌کند. معامله‌گران معمولا هنگام عبور MACD از خط سیگنال خود، سهام را خریداری کرده و هنگامی که MACD از زیر خط سیگنال عبور کرد آن را می‌فروشند.

همانطور که گفته شد، RSI برای نشان دادن مناطق اشباع خرید و فروش طراحی شده است. این اندیکاتور از میانگین سود و زیان قیمت در یک بازه زمانی مشخص محاسبه می‌شود و مقادیری بین ۰ تا ۱۰۰ دارد.

MACD رابطه بین دو میانگین متحرک نمایی را اندازه‌گیری می‌کند، در حالی که RSI تغییرات قیمت در رابطه با بالاترین و پایین‌ترین قیمت اخیر را اندازه می‌گیرد. این دو شاخص اغلب با هم استفاده می‌شوند تا تصویر تکنیکال کامل‌تری از بازار را در اختیار تحلیل‌گران قرار دهند.

این اندیکاتورها هر دو مومنتوم دارایی‌ها را اندازه‌گیری می‌کنند. با این حال، در هنگام محاسبه آنها از عوامل متفاوتی استفاده می‌شود. بنابراین گاهی اوقات سیگنال‌های متناقضی ارائه می‌دهند. به عنوان مثال، ممکن است RSI برای مدت زمان طولانی در منطقه اشباع خرید باشد که نشان دهنده سیگنال فروش است. در عین حال، MACD نشان دهد که حرکت صعودی قیمت همچنان ادامه دارد. اما در هر دو اندیکاتور، واگرایی نشان دهنده تغییر روند آتی است.

محدودیت‌های RSI

RSI حرکت صعودی و نزولی قیمت را مقایسه کرده و نتایج را به صورت یک اوسیلاتور نمایش می‌دهد که می‌تواند در زیر نمودار قیمت قرار گیرد. مانند اکثر اندیکاتورهای تکنیکال، سیگنال‌های آن هنگامی که مطابق با روند بلند مدت باشد از اطمینان بیشتری برخودار است.

سیگنال‌های برگشتی واقعی بسیار نادر هستند و جدا کردن آنها از سیگنال‌های اشتباه دشوار است. به عنوان مثال، یک کندل مثبت کاذب می تواند یک کراس‌اور صعودی ایجاد کرده و به دنبال آن ناگهان سهام سقوط کند. از طرف دیگر ممکن است یک کندل منفی کاذب یک کراس‌اور نزولی ایجاد کند ولی قیمت سهم جهش صعودی ناگهانی داشته باشد.

از آنجا که اندیکاتور میزان مومنتوم را نشان می‌دهد، هنگامی که دارایی یک حرکت قابل توجه در هر دو جهت داشته باشد، می‌تواند برای مدت طولانی در مناطق اشباع خرید یا فروش باقی بماند. بنابراین، RSI در بازار نوسانی که قیمت دارایی بین حرکات صعودی و نزولی در نوسان است، بیشترین کاربرد را داد.

جهت پیگیری اخبار و تحلیل های فارکس و بازارهای جهانی به کانال تلگرامی UtoFX بپیوندید.

واگرایی صعودی و سیگنال خرید در شاخص (TD9) امید به آغاز روند صعودی بیت کوین (Bitcoin) را افزایش می دهند

قیمت بیت کوین (BTC) طی ۲۴ ساعت گذشته از کمتر از ۱۷،۶۰۰ دلار به ۱۸،۴۰۰ دلار رسید اکنون ، دو شاخص تکنیکال ، احتمال آغاز یک روند صعودی گسترده تر را نشان می دهند.

نمودار قیمت ۴ ساعته بیت کوین (Bitcoin) سیگنال خرید (TD9) و واگرایی صعودی را نشان می دهد. هر دو شاخص معمولاً هنگامی در این وضعیت قرار می گیرند که دارایی فروش شدیدی را تجربه می کند و این فشار کم کم کاهش می یابد.

واگرایی صعودی ۴ ساعته و سیگنال خرید (TD9) از نظر مفهومی پس از اصلاح شدید مشابه هستند.

واگرایی صعودی یک الگوی تکنیکال است که حول شاخص قدرت نسبی (RSI) می چرخد. (RSI) شاخص مومنتوم است که وضعیت اشباع خرید یا اشباع فروش دارایی را ارزیابی می کند.

مقیاس (RSI) از ۰ تا ۱۰۰ است. زیر ۳۵ به معنای فروش بیش از حد یک دارایی و بیش از ۷۵ به معنای خرید بیش از حد دارایی است. اگر (RSI) به زیر ۳۵ کاهش یابد و همزمان با صعود دارایی شروع به بهبود کند ، واگرایی صعودی ظاهر می شود.

نمودار قیمت ۴ ساعته بیت کوین با (RSI) . منبع: TradingView

اسکات ملکر (Scott Melker) ، معامله گر برجسته گفت نمودار قیمت ۴ ساعته بیت کوین (Bitcoin) یک واگرایی صعودی را نشان می دهد و در همین حین قیمت مجددا به بیش از ۱۸,۱۵۰ دلار رسیده است. وی گفت:

“همه ما می دانیم که یک واگرایی صعودی در وضعیت اشباع فروش (RSI) شکل گرفته است. (RSI) در حال حاضر در برابر مقاومت نزولی تقلا می کند. در صورت عبور از این مقاومت ، قیمت نیز این روند را دنبال می کند. فعلاً قصد بستن موقعیت لانگ خود را ندارم. ”

همانطور که کوین تلگراف پیش تر گزارش داده بود ، بیت کوین (Bitcoin) در هفته گذشته فشار فروش شدیدی را از سوی نهنگ ها و ماینرها متحمل شده است. در نتیجه ، قیمت بیت کوین (BTC) طی دو روز گذشته به شدت افت کرد و موجب اشباع فروش در تایم فریم های پایین تر مانند نمودار ۴ ساعته شد.

یک معامله گر معروف به “CryptoISO” تأکید کرد که سیگنال خرید (TD9) نشان دهنده فروش بیش از حد است.

شاخص (TD9) ، مخفف (Tom Demark 9) نیز مانند (RSI) شاخصی است که وضعیت اشباع خرید یا فروش دارایی را اندازه گیری می کند سیگنال خرید (TD9) هنگامی ظهور می کند که ۹ کندل اخیر از چهار کندل قبلی پایین تر باشند.

به عنوان مثال قیمت بیت کوین (Bitcoin) در طول ۳۶ ساعت گذشته کمتر از ۱۹۰۰۰ دلار بوده است. اگر کندل ۴ ساعته ای که ۵۲ ساعت قبل بسته شد بالای ۱۹۰۰۰ دلار بوده باشد ، سیگنال خرید (TD9) ظاهر می شود.

ترکیبی از واگرایی صعودی ۴ ساعته و سیگنال خرید (TD9) نشانگر این است که بیت کوین (Bitcoin) در سه روز گذشته فروش شدیدی را تجربه کرده است.

فعالیت گروهی نهنگ ها نشان می دهد ۱۷۱۷۰ دلار و ۱۷۷۰۰ دلار سطوح حمایت اصلی هستند. از این رو ، تا زمانی که بیت کوین (Bitcoin) بالاتر از این دو سطح ثابت بماند ، احتمال ادامه روند صعودی همچنان بالا است.

قیمت بیت کوین در مقابل موجودی تتر USDT . منبع: Glassnode

عامل صعودی دیگر رشد روزافزون موجودی تتر (Tether (USDT است که هم اکنون ارزش بازار آن نزدیک به ۲۰ میلیارد دلار است.

در اکسچنج های اصلی بیت کوین (Bitcoin) ، مانند بایننس ، سرمایه گذاران غالباً سرمایه حاشیه ای را به جای پول نقد به صورت تتر (USDT) ذخیره می کنند ، زیرا این امر به آنها امکان می دهد تا به سرعت وارد موقعیت معاملاتی شوند. افزایش مداوم موجودی تتر (USDT) نشانه افزایش اعتماد معامله گران نسبت به بیت کوین (Bitcoin) است.

آموزش اندیکاتور RSI؛ راهنمای ترید ارز دیجیتال با استفاده از شاخص قدرت نسبی

تحلیل تکنیکال بخشی جدانشدنی از ترید است و یادگیری آن فواید زیادی ازجمله پیش‌بینی روند آینده بازار و عملکرد قیمت دارد. تحلیل تکنیکال در تمامی بازارهای مالی ازجمله بازار ارزهای دیجیتال کاربرد داشته و دارد. بیش‌تر معامله‌گران برای تحلیل کردن از اندیکاتور و ابزارهای مختلفی استفاده کرده که شاخص قدرت نسبی یا RSI نیز یکی از آنهاست. امروز قصد داریم تا به بررسی این اندیکاتور بپردازیم و به سوال «RSI چیست» پاسخ بدهیم.

پیشی از آشنایی با اندیکاتور RSI، بهتر است با تحلیل تکنیکال آشنا شوید. با مطالعه‌ی مطلب «تحلیل تکنیکال چیست» با مهم‌ترین بخش از دنیای ترید آشنا خواهید شد.

فهرست مطالب:

اندیکاتور RSI چیست؟

اندیکاتور RSI یا Relative Strength Index ابزاری است که در اواخر دهه 1970 توسعه یافت. در آن زمان تریدرها از RSI برای بررسی عملکرد قیمت یک دارایی در دوره‌های مشخص استفاده می‌کردند. RSI یک نوسان‌گر مومنتوم است که بزرگی حرکات قیمت و سرعت این حرکات را اندازه‌گیری کرده و کاربرد زیادی در ترید دارد.

RSI یک نوسان‌گر مومنتوم است که کاربرد زیادی در ترید دارد

تاریخچه‌ اندیکاتور RSI

اولین بار شاخص قدرت نسبی (RSI) توسط ولز وایلدر در سال 1978 پایه‌گذاری شد. در آن زمان وی در کتاب خود به بررسی این اندیکاتور و دیگر اندیکاتورها ازجمله SAR، ATR و ADX پرداخته بود.

وایلدر یک مهندس مکانیک بود و در زمینه‌ی املاک نیز فعالیت می‌کرد. وی در سال 1972 وارد بازار سهام شد و موفقیت زیادی کسب نکرد. چند سال بعد وی تحقیقات و تجربیات خود را در قالب فرمول‌های ریاضی جمع‌آوری کرد و به مرجعی برای تریدرها تبدیل شد.

اندیکاتور RSI چگونه‌ محاسبه می‌شود؟

به‌طور پیش‌فرض اندیکاتور RSI تغییرات قیمت دارایی را در 14 دوره اندازه‌گیری می‌کند. (14 روز در تایم فریم روزانه، 14 ساعت در تایم فریم ساعتی و …). این فرمول میانگین سودی که قیمت در آن زمان داشته است را بر میانگین ضرری که متحمل شده تقسیم کرده و سپس داده‌ها را در مقیاسی از 0 تا 100 ترسیم می‌کند. همانطور که اشاره کردیم، RSI یک اندیکاتور مومنتوم است که نرخ تغییر قیمت یا داده‌ها را اندازه‌گیری می‌کند.

بدین صورت افزایش این شاخص به معنای افزایش فشار خرید و کاهش این شاخص بیان‌گر افزایش فشار فروش است.

همچنین RSI یک شاخص نوسانی‌ است که روند بازار در شرایط خرید بیش‌ازحد یا فروش بیش‌ازحد را تشخیص داده و با در نظر گرفتن 14 دوره، قیمت دارایی را در مقیاس 0 تا 100 ارزیابی می‌کند. بدین ترتیب RSI پایین‌تر از 30 به فروش بیش‌ازحد و RSI بالاتر از 70 به خرید بیش‌ازحد اشاره دارد.

همچنین معامله‌گران می‌توانند دوره‌های RSI را تغییر داده و کم و زیاد کنند. دوره‌های بیش‌تر از 14 حساسیت کم‌تری داشته و دوره‌های کم‌تر از 14 حساسیت بیش‌تری دارند. بنابراین RSI هفت روزه حساسیت بیش‌تری نسبت به RSI در دوره‌ی 21 روزه دارد.

علاوه بر این موارد، کاربران می‌توانند سطوح خرید یا فروش بیش‌ازحد را تغییر دهند. همانطور که اشاره کردیم، این دوره‌ها به‌طور پیش‌فرض در سطوح 30 و 70 قرار داشته و کاربران می‌توانند آنها را در سطح 20 و 80 قرار دهند.

ترید با استفاده از واگرایی در RSI

علاوه بر سطوح 30 و 70 که شرایطی همچون فروش بیش‌ازحد و خرید بیش‌ازحد را نشان می‌دهند، اندیکاتور RSI کاربرد دیگری نیز دارد. معامله‌گران از این شاخص برای پیش‌بینی تغییر روند یا تشخیص سطوح حمایت و مقاومت استفاده می‌کنند. چنین رویکردی مبتنی بر واگرایی‌های صعودی و نزولی است.

می‌توان از اندیکاتور RSI برای تشخیص روند بازار استفاده کرد

واگرایی صعودی شرایطی است که در آن قیمت و میزان RSI در جهت مخالف حرکت می‌کنند. بنابراین میزان RSI افزایش یافته و سطح کف پایین‌تر را ایجاد می‌کند. این واگرایی نشان‌دهنده‌ی تقویت فشار خرید باوجود روند نزولی قیمت است.

از سوی دیگر، واگرایی‌های نزولی بیان‌گر افزایش فشار فروش علی‌رغم روند صعودی هستند. در واقع با کاهش میزان RSI و تشکیل شدن کف بالاتر، این واگرایی تشکیل می‌شود.

با این حال توجه کنید که واگرایی‌های RSI چندان قابل اعتماد نیستند. به‌ عنوان مثال این احتمال وجود دارد که یک روند نزولی قوی قبل از رسیدن به کف واقعی، چندین واگرایی صعودی ایجاد کند. در واقع واگرایی‌های RSI مناسب بازارهایی با نوسان کم‌تر هستند.

عملکرد شاخص (RSI)

در این شاخص، باید بدانیم عددی بین 0 تا 30 “واگرایی صعودی و نزولی RSI oversold” و عددی بین 70 تا 100 “overbought” در بازار را به نمایش می گذارد. اما لازم است بدانیم، این قرارداد از پیش تعیین شده را قادریم بسته به نوع تنظیمات شاخص RSI برای هر کاربر و قدرت روند بازار در صورت نیاز، به گونه ای متفاوت تنظیم کنیم.
به طور مثال، بعضی از کاربران به جای آنکه از ترکیب 30-70 بهره جویی کنند از ترکیب 33-66 و بعضی از آنان حتی از ترکیب 20-80 بهره جویی می‌کنند. اگر میزان RSI اعداد و یا ارقامی باشد که حد فاصل اعداد 30 تا 70 را نشان بدهد، آن ناحیه را بازه‌ای بی ‌روند و خنثی در نظر خواهیم گرفت.

شاخص RSI چطور محاسبه می‌شود؟

اندیکاتور RSI را با دو مرحله می توان محاسبه نمود. ابتدا لازم است RSI1 را به دست آورده، سپس RSI2 را محاسبه می کنیم. نحوه به دست آوردن RSI1به صورت زیر است:

ابتدا لازم است دو مورد سود و بهره میانگین (average gain) و ضرر میانگین (average loss) که در فرمول ذیل به آن اشاره می شود را مورد استفاده و بهره وری قرار دهیم. باید کاربران بدانند که میانگین درصد سود یا ضرر در زمان، امری انتخابی می باشد.

این فرمول میزان ضرر میانگین را مثبت لحاظ می کند. به‌طور استاندارد برای به دست آوردن RSI1 از میانگین بهره و ضرر در 14 دوره زمانی بهره جویی می‌شود.
اکنون فرض کنید بازار در هفته ی گذشته از 14روز، با بهره یا سود میانگین 1٪ و در تمام هفته ی بعدی با ضرر میانگین -۰/۸٪ بسته یا کلوز شده است. حساب RSI1 به صورت زیر به دست می آید:

زمانی که داده برای 14 دوره زمانی در دسترس کاربر باشد، کاربر قادر است RSI2 را به دست آورد. اما باید این امر را بدانیم که RSI2 قسمت پیشین نتیجه محاسبه ها را هموار یا smooth خواهد کرد. (هدف از هموارسازی، پاکسازی آثار داده‌های پرت روی نمودار می باشد.) در حقیقت RSI2 همان RSI پایان بوده که در نمودار بهره وری می‌شود.

سیگنال خرید و فروش با استفاده از RSI

باید دانست تقارن شاخص قدرت نسبی به Support Level یا Resistance Level و فاصله گرفتن مجدد از آن بدون رد کردن، روشی است که تحت عنوان روش رد نوسان یاد می شود. که خود رد نوسان از دو گونه ی نوع گاوی و خرسی می باشد:

Reject Bullish Market Fluctuation (رد نوسان گاوی)

هنگامی که RSI به حد پایین معین ‌شده برای قیمت Support Level متقارن می‌شود بی آنکه این حد را رد کند، در خلاف جهت حرکت می‌کند:

• وقتی RSIوارد منطقه فروش بیش‌ از‌ حد اندازه ‌شود.
• زمانی که RSI از محدوده 30 یا حد پایین قیمت بالاتر ‌رود.
• شاخص قدرت نسبی مجدد به سطح 30 بازگشته اما آن را قطع نمی‌کند.
• هنگامی که RSI بیشترین مقدار پیشین خود را شکسته و بالاتر می‌رود.

Reject Bearish Market Fluctuation (رد نوسان خرسی)

زمانی که شاخص قدرت نسبی به حد بالای از پیش معین‌ شده برای قیمت Resistance Level متقارن می‌شود؛ بی آنکه این حد را رد کند، مجدد در خلاف جهت حرکت می‌کند:

• شاخص RSI به ناحیه oversold وارد می‌شود.
• اندیکاتور RSI از بالای ریسک مقاومت (رقم از پیش معین شده 70) پایین‌تر می‌آید.
• نزدیک شدن RSI به عدد 70 اما وارد بازه 70 تا 100 نمی‌شود.
• شاخص قدرت نسبی RSI کمترین مقدار پیشین خود را رد خواهد کرد و پایین‌تر می‌رود.

در روند‌های طولانی‌مدت، رد نوسان، به کاربر سیگنال مطمئن‌تری را ارائه می‌دهد.

تفاوت بین RSI و MACD

مکدی یکی دیگر از اندیکاتورهای برپایه ی حرکت روند قیمت می باشد که نشانگر رابطه بین دو میانگین متحرک یا Moving Average از قیمت یک دارایی می باشد.
با به دست آوردن اختلاف Moving Average نمایی 26 دوره ای (EMA) از 12 دوره ای میانگین متحرک نمایی حساب و به دست می آید. نتیجه ی حاصله از این محاسبه خط مکدی خواهد بود. یک (EMA) ۹دوره مکدی، تحت عنوان “خط سیگنال”، در بالای خط مکدی قرار می گیرد که قادر خواهد بود به عنوان یک کلید یا ماشه برای داد و ستد عمل کند. تریدرها ممکن است، سهم یا سهام را زمانی که مکدی در بالای خط سیگنال جای گیری می کند، خریداری کرده و هنگامی که مکدی از زیر خط سیگنال رد می شود، بفروشند.

شاخص RSI پاسخگوی خرید و فروش بیش از حد و انداره سهام مد نظر در بازار، به نسبت قیمت ها و شرایط در گذشته می باشد. به طوری که، به دست آوردن RSI با بهره و ضرر میانگین قیمت در یک بازه ی زمانی مخصوص، (به طور پیش فرض مدت زمان 14 دوره) با میزان محدود شده از 0 تا 100 خواهد بود.

مکدی رابطه بین دو میانگین متحرک نمایی را اندازه گیری و محاسبه می کند. این در حالی است که شاخص قدرت نسبی تغییرات قیمتی را نسبت به کمترین قیمت ها اندازه گیری و محاسبه می کند. لازم به ذکر است که این دو شاخص عموماً با هم به کار برده می شوند تا تحلیلگران بتوانند تصویر تکنیکال کاملی از بازار را در زمره ی اختیارات خود داشته باشند.

باید بدانیم در واقع استفاده از این دو شاخص در یک بازار، ابزاری برای اندازه گیری و محاسبه می باشند زیرا عوامل گوناگونی را در محاسبه های خود لحاظ کرده و این قابلیت را دارند نتایج گوناگونی را ارائه دهند.

محدودیت‌های شاخص قدرت نسبی

دانستن این موضوع خالی از لطف نیست که شاخص RSI، مقادیر رو به صعود و نزول را مورد مقایسه قرار می دهد و نتیجه را به صورت یک اسیلاتور نمایش می دهد که قادر است، در کنار نمودار قیمت جای بگیرد.
این اندیکاتور نیز همانند بسیاری دیگر از اندیکاتورهای تکنیکال، سیگنال های آن هنگامی که با روند بلند مدت تطبیق دارد، می توان از آن مطمئن بود. سیگنال های بر پایه واگرایی بسیار کمیاب بوده و مشخص نمودن آن ها از سیگنال های کاذب، کاری بس دشوار می باشد.

سخن پایانی

همانطور که مطالعه کردید، اندیکاتور RSI کاربرد زیادی دارد اما در بازار ارزهای دیجیتال هیچ چیز قطعی نیست. هیچ اندیکاتوری 100 درصد قطعی و کارآمد نبوده و نیست. نظر شما همراهان توکن باز نسبت به این اندیکاتور چیست؟ آیا از آن در ترید خود استفاده می‌کنید؟ از اینکه تا پایان مقاله «RSI چیست؟» همراه ما بودید صمیمانه سپاسگزاریم.

تحلیل تکنیکال 15 (اندیکاتور RSI)

امروز قصد بررسی اندیکاتور RSI داریم که اسم آن مخفف اول کلمات Relative Strength Index میباشد که یک اسیلاتور محسوب میشود که بین عدد صفر تا صد در نوسان است.

تاریخچه

در سال 1978 ولز وایلدر (Welles Wilder) این اندیکاتور را با هدف محاسبه سرعت و تغییر حرکات قیمت به بازار معرفی کرد. این اندیکاتور نیز مانند دیگر اندیکاتور ها یک بازه زمانی دارد که آقای وایلدر به طور پیشفرض آن را 14 دوره زمانی قرار داده است و این عدد نیز خودش رقم مناسبی برای این کار میباشد ولی شما میتوانید روی هر نموداری که مدنظرتان است با آزمون و خطا در تاریخچه قیمت آن مناسب ترین بازه زمانی را برای هر نمودار پیدا بکنید.

معنی صفر و صد

هرچه RSI نزدیک به صد باشد به معنی ضرر کمتر معامله گران در 14 دوره قبلی (یا همان کندل ها که از یک دقیقه تا چند روز متغییر است) میباشد و همچنین اگر عدد RSI به صد نزدیک باشد به معنی سود کمتر معامله گران در 14 کندل قبلی میباشد.

مناطق اشباع

در اندیکاتور RSI زمانی که عدد شاخص به بالای 70 و یا پایین 30 برسد به اصطلاح به این مناطق، محدوده های اشباع مینامند؛ زمانی که این شاخص به بالای عدد 70 برسد یعنی به اشباع خرید رسیده ایم و بازار نیاز به اصلاح دارد و زمانی که این شاخص به زیر 30 برسد به معنی اشباع فروش میباشد که باز هم خبر از اصلاح بازار میدهد.

واگرایی

زمانی که روند قیمت را اندیکاتور RSI تایید نکند (تایید نکردن به این معنی میباشد که مثلا اگر قیمت در حال ساختن کف های پاین و پایین تر میباشد اندیکاتور این روند را ندارد و صعودی است و بلعکس) به این معنی میباشد که تغییر در بازار ممکن است رخ بدهد. واگرایی به طور کلی دو نوع دارد که عبارت اند از:

واگرایی نزولی

زمانی که قیمت در حال صعود کردن است ولی اندیکاتور رشد نکرده و بلعکس در حال ساختن کف های پایین تر است به این معنی میباشد که قیمت مستعد افت بوده و ممکن است ریزش کند.

واگرایی صعودی

زمانی که قیمت نمودار در حال ساختن کف های پایین و پایین تر میباشد ولی اندیکاتور در حال نشان دادن صعود و ایجاد سقف های بالاتر است به معنی پتانسیل وجود رشد برای قیمت میباشد.

بازگشت مثبت

به این بازگشت ها که به اصطلاح واگرایی مخفی نامیده میشود زمانی اتفاق میوفتد که شاخص در بین اعداد 30 تا 50 است و قیمت در حال صعود و ساختن کف های بالاتر میباشد و در همان حال اندیکاتور در حال ساختن کف های پایین تر و نزول میباشد؛ در این زمان ما باید انتظار یک رشد و صعود در قیمت را در نمودار داشته باشیم.

بازگشت منفی

زمانی شاهد این نوع از بازگشت هستیم که شاخص RSI بین اعداد 50 تا 70 بوده و قیمت در حال ساختن کف های پایین تر و افت بوده و همچنین خود شاخص در حال رشد و صعود میباشد در این شرایط باید شاهد افت قیمت و نزول نمودار را داشته باشیم .

نکته!

در روند های قدرتمند از واگرایی استفاده نکنید چرا که در این موارد قیمت نمودار بدون توجه به اندیکاتور حرکت میکند و ممکن است دچار اشتباه شوید پس دقت لازم را در این موارد به خرج دهید.

کاربرد های دیگر

کاربرد دیگر شاخص RSI این است که رسم خطوط روند و کانال بر روی همین اندیکاتور صورت بگیرد و از روی آن نتیجه گیری به صعودی و نزولی بودن نمودار بزنیم هرچند که این مورد زیاد قابل قبول تحلیل گران و صاحب نظران در حوزه تحلیل تکنیکال نمیباشد اما شما میتوانید برای تشخیص این روند ها از روی اندیکاتور تصمیم بگیرید چراکه روند ها در اندیکاتور جلوتر از خود قیمت رخ میدهند و شما فرصت کافی برای گرفتن پوزیشن مناسب در بازار را دارا خواهید بود.

یک نمونه از اندیکاتور RSI را میتوانید در زیر مشاهده کنید:

همه چیز راجع به اندیکاتور RSI و آموزش کار با آن بعلاوه ویژگی هایش

سخن آخر

اندیکاتور RSI یکی از محبوب ترین و پر استفاده ترین اندیکاتور های تحلیل تکنیکال بازار های سرمایه میباشد که شما نیز میتوانید به راحتی از آن به عنوان ابزار کمکی کنار تحلیل های خود استفاده بکنید اما در نظر داشته باشید که در استفاده از هر نوع اندیکاتور و معامله کردن به روند کلی بازار و از نمای دورتر نگاهی بیندازید تا دچار خطا و اشتباه کمتری بشوید.

آموزش واگرایی در اندیکاتورها

اندیکاتورها ابزارثانویه ای هستند که بر مبنای محاسبه قیمت ، حجم معاملات ، جریانات نقدی پولی حرکات و نوسانات واگرایی صعودی و نزولی RSI واقعی قیمت در محاسبه می کنند.

کاربرد این اندیکاتورها این است که در واقع این امکان را برای تحلیلگر فراهم می کند که اطلاعات اضافی و مازاد بر روند کلی سهم جمع آوری کند.

اندیکاتورها را از یک منظر به دو دسته زیر تقسیم می کنند :

1- اندیکاتورهای پیشرو (Laeding): این نوع از اندیکاتور ها به عنوان یک نوع سیگنال برای شناسایی رویدادهایی در آینده شناخته شده اند. در واقع ماهیت پیش بینی رخدادهای صورت گرفته در قیمت را دارد. عمده اندیکاتورهای پیشرو شامل اسیلاتورها می شوند. منظور از اسیلاتورها هم این است که در یک بازه خاصی در حال نوسان هستند . برای مثال : اندیکاتور RSI به عنوان یکی از اندیکاتورهای پبشرو هست و در عین حال جزء اسیلاتورها هم می باشد چون در بازه ۰ تا ۱۰۰ است ( ولی به طور معمول بین ۳۰ تا ۷۰ ) در حال نوسان هستند. در طول صورت گرفتن این نوسان ، نقاط اشباع خرید (over bought) و اشباع فروش (over sold) هم مورد بررسی قرار می گیرد. در شکل زیر نمونه ای از اشباع خرید و اشباع فروش در واگرایی صعودی و نزولی RSI RSI مشخص شده است. زمانی که با اشباع خرید در روند مواجه می شویم باید اتظار داشته باشیم که روند به مرور روند کاهشی به خودش بگیرد و در صورتی که به نقطه اشباع فروش می رسیم ، روند آماده این است که وارد روند صعودی بشود.

2- اندیکاتورهای تاخیری (Lagging): این اندیکاتور اطلاعات مفید و ارزشمندی در خصوص سهم ، در طول روند در اختیار تحلیلگر قرار می دهد. در اصل حالت پیش بینی روند را که در اندیکاتور پیشرو می باشد را ندارد. تمرکز بیشتر این اندیکاتورها به روی روند معاملاتی هست و اینکه کمتر سیگنال های خرید و فروش را به معامله گران می دهند. باند بولینگر و میانگین متحرک نمونه هایی از این اندیکاتورها می باشند.

شکل زیر مثالی از باند بولینگر در سهم وپاسار در نمودار روزانه است.

در نمودار باند بولینگر به عنوان خطوط حمایتی و مقاومتی عمل کرده است. خطوط پایین به عنوان حمایت سهم و خطوط بالایی هم مقاومت های سهم محسوب می گردند. در آموزش های بعدی به طور مفصل باند بولینگر مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

واگرایی چیست ؟

واگرایی در حالت کلی به معنای حرکت قیمت و اندیکاتور در خلاف جهت یکدیگر می باشد و نتیجه این امر عموما این است که در هنگام وقوع واگرایی قیمت از ادامه حرکت می ایستد و تغییر جهت می دهد. مشاهده واگرایی در اندیکاتورها به عنوان یکی از سیگنال های بسیار قوی در علم تحلیل تکنیکال شناخته شده است.

انواع واگرایی

واگرایی به دو دسته تقسیم می شود :

۱- واگرایی معمولی (Regural Divergence ) :

خود این واگرایی معمولی به دو دسته واگرایی مثبت و واگرایی منفی تقسیم می شود .

واگرایی معمولی منفی : زمانی به وجود می آید که قیمت سقف جدیدی تشکیل می دهد ، اما اندیکاتور موفق نمی شود که سقف جدیدی بالاتر از سقف قبلی تشکیل دهد .

همان طور که در مثال بالا مشاهده می کنیم (نمودار ساعتی سهم خساپا ) واگرایی منفی (RD) وجود دارد. قیمت سقف جدید تشکیل داده در حالی که اندیکاتور موفق به این کار نشده است و به وجود آمدن این حالت خودش می تواند هشداری باشد مبنی برای اینکه کنترل ریسک صورت بگیرد چون امکان نزول بازار توسط اندیکاتور MACD تایید شده است.

برای معامله گران سفته باز (منظور از سفته بازارن ، افرادی است که به فکر بدست آوردن سود در بازه زمانی کوتاه مدت هستند) این واگرایی منفی نشانه ای از این می باشد که روند بازار وارد یک فاز نزولی جدید می شود و در نتیجه چشم انداز معاملاتی را مطلوب برانداز نمی کنند.

واگرایی معمولی مثبت : این نوع واگرایی در روند نزولی به وجود می آید و به این صورت است که قیمت موفق به تشکیل کف جدید ، پایین تر از کف قبلی خود می شود اما اندیکاتور نمی تواند کف جدید بسازد. نمودار زیر این مطلب را به خوبی نشان می دهد .

نمودار بالا نمودار ساعتی سهم خساپا است . همان طور که مشخص است بعد از مشاهده واگرایی مثبت در اندیکاتور در حالی که قیمت سهم روند نزولی دارد ، شاهد صعودی شدن روند و رشد سهم هستیم .

۲- واگرایی مخفی : این نوع از واگرایی معمولا زمانی تشکیل می شود که قیمت در حال اصلاح شدن خودش می باشد. این واگرایی به دو دسته

الف : واگرایی مخفی مثبت : زمانی به وجود می آید که قیمت موفق می شود کفی بالاتر از کف قبلی خودش تشکیل بدهد اما اندیکاتور یک کف پایین تر از کف قبلی خودش تشکیل می دهد . در شکل زیر به خوبی تناقض بین قیمت و اندیکاتور را مشاهده می کنید.

همان طور که مشخص است در شکل ، روند شکل صعودی به خودش پس از مشاهده واگرایی مخفی مثبت در نمودار قیمت به خود گرفته است.

ب : واگرایی مخفی منفی : این حالت که طی یک روند نزولی به وجود می آید ، قیمت قدرت اینکه به سقف قبلی خودش برسد را ندارد اما اندیکاتور موفق می شود که یک سقفی بالاتر از سقف قبلی خودش بزند. که موضوع خودش می تواند به عنوان هشداری برای ریزش سهم باشد که باید در نظر داشته باشیم.

همان طور که در تصویر مشخص است ، قیمت موفق نشده سقف جدیدی بسازد در نتیجه ، وارد یک روند نزولی شده است . (با فلش در شکل مشخص شده است)

مثال هایی از انواع واگرایی

واگرایی مثبت در نمودار وساخت

شکل زیر نمودار روزانه وساخت است . که در آن واگرایی مثبت مشاهده می شود. در این شکل اندیکاتور RSI مورد بررسی قرار گرفته است.

همان طور که دیده می شود با اینکه از اتصال کف های قیمت سهم روند نزولی دارد ، اما در اندیکاتور همان کف های متناظر روند صعودی داشته و در نتیجه اینجا واگرایی مثبت رخ داده است ، که باعث رشد سهم در کوتاه مدت شده است . زمانی که از اسیلاتور RSI برای تشخیص واگرایی استفاده می کنیم ، به دلیل اینکه این اندیکاتور جزء اسیلاتورها می باشد ، نقاط اشباع خرید و اشباع فروش را به خوبی در آن مشخص است می تواند برای شناخت واگرایی در روند سهم عامل مهمی به شمار آید. زیرا معمولا واگرایی ها در نقاط اشباع خرید و یا فروش رخ می دهد ( برای آشنایی بیشتر با این اندیکاتور مطلب آن را مطالعه نمایید)

واگرایی مثبت در اندیکاتور MFI در شرکت ایران خودرو و تغییر روند سهم

این تصویر نمودار ساعتی در نمودار قیمت ایران خودرو است و اندیکاتور MFI در آن بررسی شده است. همان طور که مشاهده می کنیم ، نمودار قیمت باروند نزولی همراه بوده ولی اندیکاتور MFI روندی صعودی به خودش گرفته و در نهایت سهم با واگرایی مثبت همراه بوده و نمودار با افزایش قیمت رو به رو شده است.

واگرایی منفی در اندیکاتور CCI بانک ملت

نمودار بالا که سهم وبملت در نمودار روزانه است ، واگرایی منفی در اندیکاتور CCI را نشان می دهد. و همان طور که می بینیم سهم بعد از واگرایی ، ریزش کوتاهی را تجربه کرده است.

نتیجه گیری و جمع بندی

برای تکنیکالیست ها واگرایی عاملی مهمی برای تخمین روند سهم که از طریق شناسایی آن امکان متنوع سازی پرتفوی آنها فراهم شود بسیار حائز اهمیت است. تشخیص این واگرایی ها به کمک اندیکاتورها و روند قیمتی سهم صورت می گیرد . به همین دلیل اندیکاتور جزء ابزارهای دقیق برای شناسایی واگرایی ها محسوب می شوند. در آخر این نکته مهم را مد نظر داشته باشید که واگرایی چون خلاف جهت مسیر حرکت سهم است ، امکان اینکه مسیر کامل نشود وجود دارد و اگر مبنای خرید را فقط بر پایه واگرایی ها قرار بدهیم درصد شکست در معاملات افزایش پیدا می کنند.